Discuskampioenschappen zijn de laatste jaren een belangrijk gegeven geworden in de hobby. Ze worden zowat overal ter wereld georganiseerd: Singapore, Maleisië, Indonesië, Taiwan etc. Maar ook dichter bij huis worden opvallende evenementen gehouden. In Frankrijk hebben er al enkele wedstrijden plaatsgevonden, maar Duitsland spant met de tweejaarlijkse organisatie van het wereldkampioenschap in Duisburg de kroon. Ook De Discusvrienden organiseert om de twee jaar een kampioenschap. Dit verloopt exact op dezelfde manier als in Duitsland, maar dan op veel kleinere schaal, aangezien alleen de eigen clubleden mogen deelnemen en dan nog met maximaal drie of vier vissen per persoon. In mijn hoedanigheid van voorzitster van onze vereniging werd ik reeds enkele malen uitgenodigd om te jureren in het buitenland. Over deze ervaringen wil ik graag iets meer vertellen.
De eerste maal dat ik werd uitgenodigd om een discuskampioenschap te jureren was in 1999 tijdens een wedstrijd, die in Vincennes (Parijs) werd georganiseerd door de plaatselijke discusvereniging. Ik had tot dan toe slechts kampioenschappen bezocht als toeschouwer en dit was dus voor mij een totaal nieuwe ervaring. Ik was zeer vereerd met deze uitnodiging en bereidde me dan ook zorgvuldig voor. Na 25 jaar discushobby, waarvan zeven jaar in het bestuur van De Discusvrienden, wist ik best wel hoe een mooie en gezonde discus er moet uitzien, maar ik verdiepte me vooral in het herkennen en beoordelen van de verschillende variëteiten. Er namen 77 vissen deel aan de wedstrijd, net het goede aantal voor een eerste ‘aantreden’. Het werd een aangename en leerrijke ervaring en ik keek al uit naar een volgende keer
Mijn vuurproef kwam in 2000 toen Norbert Zajac me uitnodigde om te jureren op het wereldkampioenschap in Duisburg. Hier ging het om meer dan 500 (!) vissen, wat een totaal andere benadering vergde. Ik voelde me zoals ‘Alice in Wonderland’ tussen de wereldvermaarde discuskenners, maar na de briefing en enkele gesprekken met de andere juryleden was ik volledig op mijn gemak en volbracht mijn taak met veel enthousiasme. In 2002 jureerde ik in Caen (Frankrijk) en opnieuw in Duisburg. Ook in 2004 heb ik de eer om, als enig jurylid uit de Benelux, te mogen zetelen in de jury tijdens het wereldkampioenschap.
.Jureren is een moeilijke en verantwoordelijke opdracht. De jurering gebeurt steeds anoniem en individueel. Slechts in geval van problemen wordt er onderling overlegd en heeft de voorzitter van de jury het laatste woord. De discuswereld is relatief klein: vaak kennen juryleden wel enkele deelnemers, hetzij privé, hetzij zakelijk, en herkennen zij bepaalde kweeklijnen. Bovendien heeft elk jurylid meestal wel een persoonlijke voorkeur voor sommige discusvariëteiten. Deelnemen in een jury is echter een erezaak. Als je die taak aanvaardt, houdt dit in dat absolute objectiviteit en fair play boven ieder ander gevoel vereist is. Ieder jurylid, dat zichzelf respecteert, zal elke mogelijke betrokkenheid met bepaalde personen zonder meer naast zich neerleggen vanaf het ogenblik dat hij/zij aan zijn/haar taak begint. Om alles zo eerlijk mogelijk te laten verlopen bestaat de jury meestal uit zeven of acht personen van verschillende nationaliteiten en worden bij de puntentelling vaak de hoogste en de laagste scores geweerd om ook op die manier alle favoritisme of benadeling uit te sluiten. Toch zijn er na ieder kampioenschap wel mensen, die een eerlijke jurering betwijfelen. Laten we gewoon maar stellen dat ongegronde kritiek veel zegt over degenen, die hem rondspuien…
De vissen worden steeds beoordeeld aan de hand van vooraf opgestelde criteria, die dezelfde zijn voor alle categorieën. Deze criteria kunnen al eens verschillend geformuleerd zijn of anders onderverdeeld worden, maar het komt steeds ongeveer op hetzelfde neer: algemene indruk, grootte, vorm, lichaamsbouw, proporties, vinnenstelsel, ogen, kleur, tekening, kieuwdeksels. Toch kunnen de verschillende categorieën niet op dezelfde manier beoordeeld worden: bijvoorbeeld een groene wildvang van 16 cm is zeer aanvaardbaar, terwijl een rood turkooizen nakweek met dezelfde afmetingen eerder aan de kleine kant is en waarschijnlijk minder punten zal krijgen voor ‘grootte’ dan zijn wildvangcollega. Je dient dus ook voortdurend rekening te houden met de specifieke kenmerken van iedere variëteit. Bovendien zitten er soms vissen duidelijk in de verkeerde categorie; hoewel dit kan gaan over prachtexemplaren, moeten ze toch ergens ‘strafpunten’ krijgen, aangezien een ‘foute’ vis natuurlijk geen eerste prijs in de verkeerde categorie in de wacht kan slepen! Hier is een belangrijke taak voor de organisatoren weggelegd: het correct informeren van de deelnemers over de verschillende categorieën met hun specifieke eigenschappen.
Ik ben in de eerste plaats hobbyiste en als dusdanig heel intensief met discussen bezig. Ik weet dus maar al te goed welke inspanningen en geduld onze hobby vergt. Als ik dan tijdens het jureren de kweekresultaten bewonder van andere discusliefhebbers of de prachtige uitstraling van goed verzorgde wildvangdieren, dan voel en besef ik de zorg en de liefde, die hierachter zitten. Iedere tentoongestelde vis verdient dus evenveel aandacht, wat een enorme concentratie van de juryleden vereist. Laten we even het volgende rekensommetje maken: indien je iedere vis gedurende 1 à 2 minuten bekijkt en beoordeelt en er zijn bijvoorbeeld 400 deelnemers, dan ben je met een gemiddelde van 1,5 minuut per vis minstens tien uur zoet! Gelukkig was in Duisburg 2002 de jurering gespreid over twee dagen.
Tijdens elke prijsuitreiking heb ik telkens weer tot mijn verbazing en genoegen vastgesteld, dat de prijswinnaars voor 80 à 90% ook mijn favorieten waren. Dus ondanks verschillende nationaliteiten, leeftijden en voorkeuren blijken juryleden toch steeds op ongeveer dezelfde golflengte te zitten en zo hoort het ook!
Sinds 1997 organiseren De Discusvrienden eveneens om de twee jaar een kampioenschap voor de eigen leden. Het laatste vond plaats in november 2003. Hierbij jureer ik natuurlijk niet zelf, maar ben als voorzitster nauw betrokken bij de organisatie. Mijn ervaringen in het buitenland komen me hierbij goed van pas, bijvoorbeeld voor het indelen in de categorieën en voor het opstellen van de criteria. Ook onze clubleden zijn gebaat met mijn ervaring als jurylid: ze worden zeer goed voorbereid voor deelneming aan kampioenschappen betreffende observeren, selecteren, conditioneren en inschrijven in de juiste categorieën. De resultaten hiervan liegen er niet om: in 2000 en in 2003 scoorden onze leden bijzonder goed, zowel in Caen als in Duisburg! Anderzijds helpt de opgedane kennis binnen onze vereniging me ook weer bij het jureren en zo is de cirkel rond, wat alleen maar ten goede komt van de hobby.
Sommige mensen zijn gekant tegen kampioenschappen met dieren of vragen zich af wat het nut hiervan is. Zelf vind ik kampioenschappen zeer belangrijk, evenals trouwens ieder ander evenement, waardoor men met de hobby naar buiten kan treden. Het motiveert mensen om mooie dieren te kweken en het is vaak de kroon op het vele geduldige werk, terwijl het ook een stimulans kan zijn voor beginnende liefhebbers om zich te bekwamen in de hobby.
Dat discuskampioenschappen niet ongemerkt voorbijgaan, blijkt uit het volgende. Een tweetal jaren geleden werd ik benaderd door een Franse eindejaarsstudent in de diergeneeskunde, die de discus als onderwerp voor zijn proefschrift had gekozen. Hij vroeg mij mijn medewerking voor het hoofdstuk over discuskampioenschappen. Het leverde een aantal boeiende gesprekken op, waaruit we beiden veel geleerd hebben. Ter verduidelijking maakte ik voor hem een vergelijking tussen de verschillende kampioenschappen in Duitsland, Frankrijk en België. Enkele maanden nadien zond hij me een exemplaar van zijn proefschrift. Mijn toelichting was opgenomen in het betreffende hoofdstuk en ik was zeer trots toen ik mijn naam zag staan tussen de mensen die hij speciaal bedankte voor hun hulp!
Ik zou mijn uiteenzetting als volgt willen samenvatten: je kunt geen cursussen volgen om jurylid te worden in een discuskampioenschap en er bestaan ook geen handleidingen voor. Je enige bagage is je kennis van discussen, je ervaring en vooral je liefde voor de hobby. Je enige doel is het correct en objectief beoordelen van de vissen om het vertrouwen, dat de organisator in je stelt, niet te beschamen.
Categorieën:
Diversen
Auteurs:
Annie De Maesschalck
Fotografie:
Annie De Maesschalck
