Tweeslachtige paartjes (poetsgarnaal)
Om een paar Chromis limbata te poetsen verlaten twee poetsgarnalen de beschutting van de anemoon, waarbij ze bescherming vinden
De Atlantische poetsgarnaal Lysmata grabhami leeft als paartje. Met verbazing stelde Peter Wirtz van de Universiteit van Madeira vast, dat de beide dieren van zo’n paar regelmatig eieren op hun buik bij zich droegen. Ging het hier om twee vrouwtjes? Het zou de eerste soort in het dierenrijk zijn, die in een dergelijke sociale structuur leeft. Een andere mogelijkheid is dat deze dieren simultaan hermafrodiet (gelijktijdig tweeslachtig) zijn. Dat wil zeggen: tegelijkertijd volwaardig mannetje en volwaardig vrouwtje. Dat simultaan hermafroditisme bij tienpotige kreeftachtige voor zou komen, is echter niet bekend. Hoewel dit een vorm van seksualiteit is die bij vele duizenden soorten in het dierenrijk voorkomt, leven deze soorten meestal niet in paren. Dit met uitzondering van een kleine Caribische tandbaars. Onderzoek van Raymond Bauer aan de Lafayette Universiteit in Zuidwest-Louisiana in de Verenigde Staten heeft nu aangetoond, dat Lysmata grabhami inderdaad tegelijkertijd mannelijk en vrouwelijk is.
Lysmata grabhamiOnafhankelijk daarvan is Curt Fiedler van de universiteit van Hawaii bij zijn onderzoek naar Lysmata amboinensis tot dezelfde slotsom gekomen. Tijdens het 24ste internationale congres van gedragsonderzoekers in Hawaii maakte hij bekend, dat paartjes Lysmata amboinensis na wederzijdse copulatie in het aquarium regelmatig bevruchte eieren droegen, terwijl apart gehouden dieren ook regelmatig eieren droegen die echter onbevrucht waren.
Van verscheidene soorten van het geslacht Lysmata was het al bekend dat kleine dieren mannetjes zijn, die daarna naarmate ze groter worden in vrouwtjes veranderen. De hierboven vermelde twee soorten poetsgarnalen zijn vermoedelijk aan de geslachtsomkeer ontsnapt en behouden hun mannelijke mogelijkheden, wanneer hun vrouwelijke kant zich ontwikkelt. Waarom ze dan in paren leven, is nog onbekend. Vermoedelijk kunnen ze niet zichzelf bevruchten.
