Al geruime tijd maak ik gebruik van een C02-installatie en een zelf gebouwde externe diffusor. Nu heb ik zo’n goede ervaring hiermee dat ik onlangs een medeaquariast van mijn vereniging geholpen heb om ook een diffusor te bouwen voor extern gebruik. Dus alles netjes in de onderkast en niet storend in het aquarium. Nu zijn er zeker ook externe diffusors te koop bij de vakhandel, maar dan praat je al snel over 100 tot wel 200 gulden aanschafkosten! Als u een externe diffusor maakt volgens de hier beschreven methode, zullen de kosten rond de 20 gulden bedragen en het resultaat is perfect. De diffusor ziet er netjes uit, is compact van vorm (past in de onderkast) en doet zijn werk uitstekend met een perfect rendement voor een leuke prijs.
CO2 of koolzuurgas is een gasvormige stof bij een druk van 1 bar en een temperatuur van 20° C. Onder hoge druk zal het gas condenseren en een vloeistof vormen, zoals dat in de gashouder (gasfles) het geval is. Bij een druk van ongeveer 62 bar en een temperatuur van ongeveer 20° C is er dus vloeistof in de gasfles. Naar mate de fles leger wordt. Zal het vloeistofniveau zakken, maar de druk gelijk blijven. Als alle CO2 verdampt is en er geen vloeistof meer aanwezig is, gaat de druk dalen. U kunt dan vaststellen dat er nog ongeveer 10 procent koolzuurgas in de fles aanwezig is en het dus de hoogste tijd wordt om de gasfles te laten vullen. Als de druk 30 bar of lager is, moet u de fles absoluut laten vullen anders komt u zonder te staan.
Koolzuurgas voor het aquarium
Het vloeibare CO2 zal alleen als gas uit de fles ontwijken, omdat de druk buiten de fles beduidend lager is. De meeste aquaristen werken met een overdruk van ongeveer 0,8 bar, dus 1,8 bar relatief gezien. Dit wordt de werkdruk genoemd, die op de dubbele manometer kan worden ingesteld. Koolzuurgas heeft de eigenschap om goed op te lossen in water. Denk daarbij maar aan koolzuurhoudend bronwater waar rijkelijk CO2 in opgelost wordt om bubbeltjes te krijgen. Koolzuur lost op in water onder hoge druk of door de gasbellen aan stromend water bloot te stellen. Dit laatste is de methode waarvan de externe diffusor gebruikmaakt.
Zelfbouw
Het principe is als volgt: we maken een pijp van pvc (verticaal opgesteld), waardoor we aquariumwater van boven naar beneden laten stromen. Hiervoor gebruiken we de uitstromer van het potfilter. Alvorens het gefilterde water terug naar het aquarium te voeren, wordt dit eerst (van boven naar beneden) door de pijp heen gevoerd en daarna pas terug in het aquarium. Hierdoor zal uiteraard de pompcapaciteit iets afnemen, maar dit is zeer gering volgens mijn ervaring. Als u de slangen en andere hulpmiddelen goed schoonhoudt, zal er weinig verschil merkbaar zijn. Het koolzuurgas wordt midden-onder aan de pijp ingevoerd. Het water stroomt dus van boven naar beneden en het koolzuurgas wil gaan opstijgen tegen de stroming van het water in. Doordat er ook nog plastic bioballen in de pijp zitten, wordt het opstijgende koolzuurgas stuk geslagen en lost op in het stromende water. Het CO2 mag niet met de waterstroom meegesleurd worden naar beneden. Dit kan gebeuren als de pijp te dun of als de filtercapaciteit te groot is. De hierna beschreven diffusor is ontworpen voor een aquarium van 300 tot 400 liter en een pompcapaciteit van ongeveer 600 liter/uur. Voor grotere aquaria of grotere pompen moet er dus een dikkere pijp gebruikt worden. Gelukkig zijn pvc-materialen in vele maten te verkrijgen.
Nodige materialen
* pvc-buis, doorsnede 50 mm, lengte 450 mm
* pvc-eindkappen (2 stuks) van 50 mm doorsnede
* pvc-slangtules (2 stuks) van 13 mm doorsnede, voor filterslang
* pvc-slangtule (1 stuks) van 6 mm doorsnede, voor luchtslang
* plastic bioballetjes, kleinste soort van ongeveer 25 mm doorsnede
* pvc-lijm
De pvc-pijp, -eindkappen en -lijm kunt u bij een ‘doe-het-zelf’-zaa kopen. De slangtules en de bioballetjes kunt u bij de betere, grote aquariumzaken kopen. Ook zijn er speciaalzaken die een zeer groot assortiment aanbieden voor alles op pvc-gebied. Overtuig u ervan of ook alles echt van pvc is en niet van pp, pe of ander plastic. Het moet namelijk waterdicht en stevig verlijmd worden. Dit kan alleen als alle spullen ook van pvc gemaakt zijn!
Werkwijze:
Zaag de pvc-pijp op de juiste lengte netjes haaks af. De pijp moet ongeveer 400 tot 500 mm lang zijn naar gelang de ruimte in de onderkast of de aquariuminhoud. Verwijder de bramen met wat schuurpapier. Duw de eindkappen voor de boven- en onderkanter er zover mogelijk op (zonder lijm). Boor nu door de eindkap en de buis (dubbelwandig) een gaatje van 12 mm (afhankelijk van de doorsnede van de slangtule voor het filter) aan de zijkant. Doe dit zowel boven als onder aan de pijp. Bewerk de nu verkregen gaten nog even met wat schuurpapier om de bramen te verwijderen. De slangtules moeten stevig en precies in de gaten passen. Boor nu een gaatje van 6 mm (afhankelijk van de diameter van de slangtule voor luchtslang) aan de zijkant van de pijp; ongeveer 80 mm van de onderkant af gezien. Controleer nu of alle slangtules zonder lijm goed passen en goed vastzitten.
Verlijmen:
Nu komt het spannende onderdeel. De pvc-delen moeten stevig en waterdicht verlijmd worden en er mag niets fout gaan. Eenmaal fout verlijmd is er niets meer aan te doen. U kunt opnieuw beginnen en nieuwe materialen kopen. De pvc-lijm droogt erg snel en u moet alles goed voorbereiden. Let er ook op dat de bovenste en onderste eindkap niet met elkaar verwisseld worden, omdat de gaten iets van elkaar zullen verschillen: controleer eerst zonder lijm of u de goede eindkap op het goede uiteinde van de pijp gaat lijmen. Smeer een eindkap van binnen met lijm in en daarna de buitenkant van de pijp. Voeg de onderdelen aan elkaar en let erop dat de twee gaten precies over elkaar heen vallen. Controleer dit door er een slangtule zonder lijm in te duwen en ook snel weer te verwijderen. Als de zaak aangedroogd is, kunt u het gaatje nog even met wat schuurpapier bewerken. Smeer de slangtule en het gaatje met lijm in en voer de slangtule met een draaiende beweging erin om een goede verdeling van de lijm te verkrijgen. Zet de pijp rechtop en vul hem met de bioballen tot aan de rand vol. Nu kan de andere kant verlijmd worden met de eindkap en slangtule, net zoals de andere kant. Als dat aangedroogd is, kunt u de kleine slangtule voor de luchtslang verlijmen in het gaatje aan de zijkant; 80 mm vanaf de onderkant gezien. Mijn externe diffusor heeft op deze plaats een slangtule met schroefdraad. Ik heb met een tappertje schroefdraad in de buis gemaakt en vervolgens met teflon-tape de slangtule erin gedraaid. Dit werkt ook perfect (waterdich).
Afwerking:
Laat de diffusor nu 24 uur drogen en spoel hem voor gebruik zowel van binnen als van buiten met voldoende stromend water. Resten van lijmdampen kunnen gevaarlijk zijn voor uw vissen en planten! Controleer ook bij ingebruikneming of de diffusor goed waterdicht is door regelmatig te kijken of er geen druppels verschijnen; vooral bij de lijmnaden. De kans op lekken is erg klein, maar je weet maar nooit. Controleren is absoluut noodzakelijk.
Praktijk
“De diffusor kan nooit meer uit elkaar, hoe moet ik hem dan schoonmaken?” Ook dit is geen probleem. Ik maak mijn slangen, diffusor en andere hulpmiddelen twee tot drie keer per jaar schoon. Dan haal ik alles uit elkaar en met borsteltjes, breinaalden enz. maak ik alles schoon. De diffusor wordt alleen vervuild met bruine zachte algen, omdat er geen licht kan binnendringen. Door hem met warm water van binnen te spoelen en krachtig heen en weer te schudden met de duimen op de slangtules ter afdichting, wordt hij gemakkelijk schoon. De losse bruine drab wordt zo goed weggespoeld. Dit kunt u enkele keren herhalen. Bij ernstige vervuiling kunt u hem eventueel met een zoutoplossing laten weken en daarna spoelen met water.
