Levendbarende vissen worden maar weinig gehouden in de showbakken van gevorderde aquariumliefhebbers. Begrijpelijk als we weten, dat de bekendste levendbarende buitengewoon productief zijn. Het aantal, dat je in je aquarium hebt, heb je niet meer goed in de hand. Bij de bekende en minder bekende levendbarende zijn echter vele soorten, die de moeite waard zijn, hetzij in een gezelschapsaquarium, hetzij in een speciaalbakje.
In deze serie ‘portretten van levendbarende’ komt steeds een levendbarende voor het voetlicht. Er zullen uitsluitend soorten worden beschreven, die ook daadwerkelijk binnen de vereniging worden gehouden. In deze eerste aflevering gaat het om een hooglandkarpertje, Ameca splendens. Hooglandkarpertjes worden bijna uitsluitend gehouden door gespecialiseerde liefhebbers. Ze komen uit het hoogland van Mexico. De meeste soorten hebben een zeer beperkt verspreidingsgebied. Vele worden ernstig in hun voortbestaan bedreigd. Dat geldt ook voor Ameca splendens. Er is slechts één vindplaats van bekend en wel in de Rio Teuchitlan in de staat Michican.
Ameca splendens, opvallend in een aquarium (man)Ameca splendens is een forse vis. Ze bereiken een lengte van 7 à 8 cm. Vrouwtjes kunnen zelfs nog groter worden. Ze zijn robuust gebouwd en de grondkleur is zilverachtig. Hun hele lichaam is zwart gespikkeld. Het bovenste gedeelte is intensiever gespikkeld dan het onderste deel. Op het midden van het lichaam verdichten de spikkels zich tot een lengtestreep. De vinnen zijn gedeeltelijk zwart, terwijl de ongepaarde vinnen bij de mannen intensief geel gezoomd zijn. De mannen zijn bovendien ruim bedeeld met glansschubben, die groenachtig of goud gekleurd zijn. Daarmee is Ameca splendens een prachtige vis, die opvalt in de gezelschapsbak.
De meeste hooglandkarpertjes moeten tamelijk koel gehouden worden. Ameca splendens kan ook heel goed in de winter in temperaturen van rond 15 °C of nog lager worden gehouden. Ze hebben dat echter niet nodig. Ze kunnen heel goed op constant hogere temperaturen worden gehouden. Met hun levendige en vreedzame gedrag zijn ze daarom een goede kandidaat voor het gezelschapsaquarium. Daarbij hebben ze nog een aanbevelenswaardige eigenschap. Het zijn buitengewoon goede algeneters. Met blauwe algen kun je ze geen plezier doen, maar andere algensoorten eten ze graag. Zelfs draadalg eten ze in flinke hoeveelheden. Als ze te weinig plantaardig voedsel krijgen, zijn zacht bladige planten niet veilig voor ze en Heteranthera zosteraefolia kun je echt niet in een bak met Ameca’s zetten. Die zijn binnen recordtijd opgegeten. Door hun grootte moeten ze niet te klein worden gehuisvest. Een bak met een lengte van een meter is echter al voldoende.
Ameca splendens, een forse vis (vrouw)Dan de voortplanting. Toch een heikel punt als je levendbarende in je gezelschapsbak wilt houden. Ameca’s behoren tot de hooglandkarpertjes of Goodeïden. Dat is een ander geslacht dan de bekende levendbarende tandkarpers. In tegenstelling tot de levendbarende tandkarpers, die eierlevendbarend zijn (dat wil zeggen, de eieren komen kort voor de geboorte in het moederlichaam uit), zijn Goodeïden echte levendbarenden. Hun jongen worden gevoed door het moederlichaam. Kort na de geboorte zijn de trophotaniën, een soort navelstrengetjes, nog goed te zien. De jongen komen ook tamelijk groot ter wereld. Ze zijn wel 1½ centimeter lang. Dat betekent, dat in de meeste aquaria vrijwel alle jongen uitgroeien tot volwassen dieren. En dan is twintig jongen per twee maanden van elk vrouwtje toch tamelijk veel. Het overschot aan dieren zal dus regelmatig uitgevangen moeten worden. En daar rijst nu een probleem. Ameca’s zijn namelijk erg snelle zwemmers en buitengewoon moeilijk te vangen. Het overschot aan jonge dieren kan daarom het beste de eerste weken na de geboorte worden uitgevangen. Dan gaat het nog gemakkelijk. U zult dan een merkwaardig beschermingsgedrag kunnen waarnemen. Zodra een jong visje door het net wordt geraakt, houdt het zich dood en dwarrelt op zijn zij door de bak. Uitgevangen blijkt het dier echter in een uitstekende conditie te verkeren.
Ameca’s zijn geen scholenvissen. Toch zijn ze veel in elkaars gezelschap te vinden. De mannen kunnen prachtig tegen elkaar pronken en ook het baltsspel is van een grote schoonheid. Een groepje van 4 tot 6 dieren is voldoende om echt van ze te kunnen genieten. Het is daarbij aan te raden om meer dan twee mannen bij elkaar te houden. Als in een aquarium slechts twee mannen worden gehouden, bestaat de kans dat een van de twee constant bejaagd wordt. Bij meer dieren wordt de aandacht verdeeld en levert de onderlinge agressie geen enkel probleem op.
Ameca’s zijn heel geschikte vissen voor zowel het gezelschapsaquarium als voor een speciaalbak. Ze combineren interessant gedrag met schoonheid en ze ruimen bovendien heel grondig de algen in het aquarium op.
