Wat is aquascaping?
Een nagebootst stukje natuur.
Aquascapen is ontstaan door het werk van Takashi Amano. De wijze waarop hij zijn aquarium inrichtte noemde hij een “Nature Aquarium”. Zijn werk is geïnspireerd op impressies uit de natuur, waarbij natuurlijke decoratiematerialen zoals hout en stenen een sfeer uitademen van een natuurlijke omgeving. In het aquarium probeerde hij dezelfde sfeer van bijvoorbeeld een regenwoud, rivierbedding, jungle etc. die hij had bezocht, na te bootsen in zijn aquarium.
Door het bestuderen van de natuurlijke omgeving, kan in het aquarium deze setting natuurgetrouw worden nagemaakt. Door erosie ontstane rotsformaties zoals we die langs de kust aantreffen, door natuur gepositioneerde stenen in stroomversnellingen, eeuwenoude bomen met woeste wortels, de natuur zit vol prachtige sferen. Bij aquascaping is het de kunst om de formaties op natuurlijke wijze op te bouwen met decoratiematerialen (ook wel hardscape). Daarbij wordt ook rekening gehouden met de balans tussen de soorten planten. Lichtbehoeftige planten worden op open plekken neergezet en schaduw minnende planten onder bijvoorbeeld overhangende hardscape (net zoals in de natuur).
De natuur terug brengen in een aquarium doet denken aan een “biotoop aquarium”. Hierbij wordt eveneens een stuk natuur nagebootst. Een duidelijk verschil tussen een aquascape en een biotoop aquarium is de schaal. Bij een biotoop wordt alles 1:1 uit de natuur nagemaakt en in het aquarium ondergebracht. Een 80cm aquarium is bij wijze van een 80cm stuk rivier “rechtstreeks uit de natuur”. Bij een Nature Aquarium gaat het hele regenwoud in een kleiner aquarium. Het hoeft hier ook niet biotoop-correct te zijn, want de vissen en planten mogen overal van de wereld vandaan komen. Nee, bij aquascaping is het veel belangrijker dat het aquarium een natuurlijke sfeer uitstraalt.
De tegenwoordig populaire naam “Aquascaping” is in de basis niets anders dan “een aquarium inrichten”. De term is afgeleid van het Engelse “landscaping” en beschrijft zoiets als “een landschap gestalte geven”. Hoewel de grens met het “Nature Aquarium” erg dun is, wordt er bij het aquascapen dus met name “een landschap nabootsen onder water” bedoeld. De voorstelling van een compleet berglandschap kan in het miniatuur in het aquarium worden nagebootst. Het aquarium is dan ook meer gericht op de algehele impressie met planten, dan op het verzorgen van dieren.
Wat het zo ongelooflijk mooi maakt, is de samenkomst van diverse disciplines. De kennis van waterkwaliteit (biologie, chemie), de techniek, het creatieve aspect en de verzorging maken het op verschillende vlakken interessant. Niet iedereen die aquariumplanten mooi kan laten groeien is ook goed in het opbouwen van een hardscape en andersom.
Is aquascaping duur? Deze vraag komt erg vaak voorbij, maar dat is voor iedereen natuurlijk zelf te bepalen. Het valt in dezelfde categorie als: Is een hond duur? Is een schilderij duur? Of is een willekeurige andere hobby duur?
Vooraf aan het beginnen met aquascaping, moet in ieder geval worden bedacht hoe leuk het is of zal zijn. Het gebeurt vaak genoeg dat er wordt begonnen in de wilde weg, met veel problemen en dat het aquarium na 2 maand alweer op marktplaats verschijnt. Wees daarom voorbereid en ingelicht. Weet in te schatten wat er te gebeuren staat, wat er fout kan gaan en wat de valkuilen zijn. Op deze manier kan veel geld en leed worden bespaard. Hoewel het uiteraard niet te voorkomen is dat er beginnersfouten zullen worden gemaakt, want het is een leerproces. Het loont echter om de juiste producten aan te schaffen en zo veel mogelijk informatie te verzamelen. Onnodig geld uit geven aan zaken die niet nodig zijn, draagt niet bij aan het plezier in de hobby. Weet waarop te besparen valt. Dat geldt zeker voor beginnende aquascapers. Ook met een klein budget zijn hele mooie resultaten te behalen. In veel gevallen kan het ook verstandig zijn om eerst te gaan sparen, in de tussentijd veel research doen en vervolgens goed te beginnen. Naarmate de eisen aan het materiaal hoger worden, kan altijd worden uitgebreid naar betere producten. Bedenk dat geen enkele fotograaf is begonnen met de duurste camera, geen enkele automobilist met de duurste auto en er moet natuurlijk wat te dromen overblijven
Weet je nog niet zeker of aquascaping wat voor jou is? Ga dan in eerste instantie voor budget, zodat er een niet al te groot financieel risico is. Ben je al enthousiast aquariaan en wil je het nu eens goed aan pakken en ben je van plan om nog jaren door te gaan? Dan kan het geen kwaad om te investeren in kwalitatief en duurzame verantwoorde aankopen.
Waarschijnlijk is het enthousiasme aangewakkerd door beelden van aquaria op het internet of door het aquarium van een kennis. Wanneer het besluit is genomen om zelf ook zo’n kunstwerk in huis te nemen, zijn de mogelijkheden eindeloos. Het is dus belangrijk om te achterhalen hoe het aquarium er uit moet gaan zien. Zelf heb ik erg veel baat gehad bij het doorpluizen van IAPLC contest books
Maar ook de AGA website is een onuitputtelijke bron van inspiratie. (http://showcase.aquatic-gardeners.org/) Klik een jaartal aan en vervolgens op “view entries” en de eerst komende uren zullen vol verwondering achter het beeldscherm worden doorgebracht. Bij het zien van de prachtige foto’s met fraaie kunstwerken, zal het ene aquarium meer in de smaak vallen dan de andere. TIP: sla alle foto’s of links op. Daaruit komt dan vanzelf naar voren welke stijl het meeste in de smaak valt. Het is absoluut geen schande om lay-outs of onderdelen van lay-outs te kopiëren. Als extra bonus kan het jury commentaar worden gelezen om zelf ook beter naar een aquarium te leren kijken.
Bij het bestuderen van de foto’s zal ook opvallen dat de vissen maar vrij spaarzaam aanwezig zijn. Vissen zijn voor een aquascape essentieel voor het biologisch evenwicht, maar in het complete plaatje meer een bijzaak. Zelf vraag ik mij ook altijd af, wanneer ik in het bos loop, waar toch alle dieren zijn. Bovendien is de spanning van het ontdekken van dieren in een aquarium vele malen leuker dan wanneer ze op een presenteerblaadje worden getoond.
