De in de Middellandse Zee en Atlantische Oceaan voorkomende vuurworm draagt twee witte stekelbosjes op elk van zijn lichaamssegmenten. Als ze in de huid dringen en afbreken veroorzaken ze pijn als…
Dode dieren zijn spoedig door vuurwormen bedektDe vuurworm Hermodice carunculata wordt zo’n 30 cm lang en kan vingerdik worden. Hij leeft in veel verschillende biotopen, van koraalriffen, in zeegrasvelden tot modderbodem, zowel in de warmere delen van de Middellandse Zee alsook aan beide kanten van de subtropische en tropische Atlantische Oceaan.
Elk van de tot 125 lichaamssegmenten draagt twee witte stekelbosjes. Als de vuurworm zich bedreigd voelt, kan hij deze bosjes wijd open zetten. Wees voorzichtig; raakt u geen vuurworm met blote handen aan!
Zoals de stekels van cactussen dringen de stekels van de vuurworm gemakkelijk in de huid, breken daar af en veroorzaken een intensieve brandende pijn, die weken lang kan duren. Vandaar de naam ‘vuurworm’. Weliswaar kan men proberen, de stekels met plakband eruit te trekken, maar allemaal zijn ze niet te pakken te krijgen.
Ruikt het daar interessant?Zoals de foto’s aangeven, kan de kleur van de vuurworm variëren tussen rood en groen. Aan de randen van de segmenten liggen gouden ringen. Tevens bevinden zich naast de stekelbosjes op elk segment nog een paar rode, vertakte kieuwen. Het grote rode, gevlochten uitziende uitsteeksel op de kop van de worm wordt ‘karoenkel’ genoemd. Zijn functie is nog steeds niet bekend, maar waarschijnlijk is het een chemosensorisch orgaan, dat dient om te ruiken.
Vuurwormen zijn rovers, die veel verschillende ongewervelden vreten, onder andere kleine wormen tot grote slangsterren. Het liefst schijnen vuurwormen neteldieren te vreten, niet alleen koralen, maar zelfs zeeanemonen. De Caribische partnergarnaal Periclimenes yucatyanicus, die op de reuzenanemoon Condilactis gigantea leeft, moet haar zeeanemonen tegen in de buurt komende vuurwormen verdedigen en daarmee voor deze bescherming wat terugdoen, omdat de anemonen ze beschermen tegen indringers.
Bij de Kaapverdiën vreet een vuurworm een Tubastrea-koraal aan 
Twee vuurwormen overweldigen een slangster
Onderzoeken door Israëlische wetenschappers hebben aangetoond, dat de vuurworm bij het vreten aan koralen een bacterie overdraagt, die koraalverbleking veroorzaakt. Als vuurwormen, die met de bacterie Vibrio shiloi geïnfecteerd zijn aan het koraal Oculina patagonica vreten, ontwikkelen die koralen eerst witte vlekken en bleken dan binnen drie weken volledig uit. Deze bacterie kan in koralen slechts een temperatuur van meer dan 20 graden Celsius overleven. Bij lagere temperaturen kan Vibrio shiloi alleen nog in het lichaam van de vuurworm leven. De vuurworm is daarom niet alleen een overdrager van de bacterie in de zomer, maar ook een terugtrekgebied en reservoir voor de bacterie tijdens kou.
De kop heeft aan beide kanten een paar ogenIn tegenstelling tot de meeste borstelwormen zijn vuurwormen dagactief. Ze zijn zo weerbaar, dat ze zich voor vissen niet behoeven te verbergen. Hun mond bevat geen scherpe kaak, maar scherpe schaafranden. Om te vreten stulpen ze de mond over het voedsel. Buiten talrijke ongewervelden vreten vuurwormen ook graag aas. Elk dood dier op de zeebodem, van kwal tot vis, lokt vuurwormen van ver en spoedig is het lichaam van het lijk door een massa vuurwormen verdwenen.
Vuurwormen zijn robuuste dieren, die gemakkelijk te transporteren en te verzorgen zijn. Voor aquaria met koralen zijn ze natuurlijk volledig ongeschikt en ook vele andere ongewervelden in dezelfde bakken zullen ze in korte of langere tijd ombrengen. Aan de andere kant zijn vuurwormen optisch aantrekkelijke en dagactieve dieren en hun gedrag in een speciaal voor ze ingerichte bak is zeker de moeite waard om naar te kijken.
