Met alle benodigde techniek in huis, kunnen we ons nu bezig houden met het leukere gedeelte: de inrichting van de aquascape.
Wat bedoelt men met hardscape?
Met hardscape worden alle harde materialen bedoeld die tot de inrichting van het aquarium behoren. In de basis kan er worden gekozen tussen hout of stenen, of een combinatie van beiden. Als het goed is, is de keuze al gemaakt dankzij de inspiratie van de vorige pagina’s. De hardscape is van een niet te onderschatten waarde voor een aquascape. Als de hardscape niet klopt, zal het aquarium er hoe dan ook minder mooi uit zien. Door hier veel aandacht aan te besteden, zal dat het eindresultaat dus altijd ten goede komen. Onthoudt: het indrukwekkende aan een berglandschap, rotskliffen etc. zijn niet de planten, maar de formaties en uitstraling van rotsen. Het spreekt voor zich dat wanneer een natuurlijke uitstraling het doel is, dat er dan ook uitsluitend met natuurlijke materialen wordt gewerkt.
Het kiezen van de houtsoort.
Lang niet alle houtsoorten zijn geschikt voor een aquarium, omdat ze blijven drijven, kunnen rotten of stoffen aan het water af kunnen geven. Op de webshop zijn diverse houtsoorten te vinden die wel geschikt zijn voor het gebruik in een aquarium. Ieder met zijn eigen karakteristieke eigenschappen. Kies voor één houtsoort, want meerdere soorten bij elkaar wordt onrustig en onnatuurlijk in een layout. Een absolute meerwaarde heeft het hout, wanneer het over veel details beschikt. Veel kronkelingen, knoesten, gaten, vertakkingen, textuur en grillige vormen zorgen voor een indrukwekkend karakter. Zaagvlakken zijn onnatuurlijk en storend. Die zullen dus bij voorkeur minimaal aanwezig zijn. Voorkom zo veel mogelijk dat de zaagvlakken in het zicht zijn in de layout. Een andere belangrijke tip: koop beter drie kleine stukken dan één groot stuk en combineer deze samen tot één geheel. Met meerdere losse stukken kunnen takken veel beter worden gedraaid en gepositioneerd. Takken kunnen dan tot op de millimeter nauwkeurig worden geplaatst, zodat de compositie met meer perfectie kan worden opgebouwd. En daarbij geldt: hoe meer takken, des te meer detail kan worden aangebracht. Spiderwood laat zich bijvoorbeeld gemakkelijk snoeien met een snoeischaar. De losse takken kunnen er vervolgens her en der worden bijgestoken. Schaf bij twijfel dus altijd meer aan dan nodig lijkt. Een andere grote meerwaarde van hout is ook dat het kan begroeien met mossen en varens, wat een onwijs natuurlijke impact heeft op de layout!
Let op: Sommige houtsoorten zinken niet direct in het aquarium. Zorg er dus voor dat het hout is ingeweekt of met een steen en tie-rips is verzwaard, zodat het hout niet naar boven kan komen drijven zodra het aquarium wordt gevuld. Hout geeft in veel gevallen ook stoffen af aan het water, waardoor het water verkleurt en de pH kan zakken. Dit kan verder geen kwaad en zal naar verloop van tijd afnemen.
Het kiezen van de steensoort.
Er zijn vele steensoorten die gebruikt kunnen worden in een aquarium. Dat biedt dus vele mogelijkheden om een unieke uitstraling aan het aquarium te geven. Iedere steensoort heeft zijn eigen karakteristieke kenmerken. Stenen zijn fascinerend, omdat ze ontzettend oud zijn en door de natuur gevormd zijn tot bijzondere objecten. De invloeden van de tijd en natuur zijn er in terug te vinden. Bij stenen van bijvoorbeeld IJslandlava is te zien hoe de steen ooit vloeibaar is geweest. Bij stenen van Versteend hout zijn weer bladnerven en houtstructuren te ontdekken en dit spreekt tot de verbeelding. Het advies is een steensoort uit te kiezen die aansluit bij de beoogde uiteindelijke sfeer van de layout. Staat het aquarium in een kamer met veel warme tinten in het interieur? Dan kan bijvoorbeeld een steensoort worden gekozen die hierbij aansluit. Gebruik in ieder geval nooit meer dan één soort in een layout. Daar wordt het onrustig van en oogt onnatuurlijk. Is budget een belangrijke factor voor de aankoop? Kies dan voor een in verhouding minder zware steensoort zoals Dragon Stone of IJslandlava.
Wanneer de steensoort is gekozen, is het belangrijk om exemplaren van diverse groottes ter beschikking te hebben. Verschillende groottes zorgen voor een speels geheel. Met wat kleine stenen kunnen bovendien extra details worden aangebracht. Deze kunnen ook dienen ter ondersteunen van schuin gekantelde stenen of om stenen iets op te hogen. Een berg kan worden samengesteld uit een aantal losse stenen, waardoor de illusie wordt gewekt dat het één grote berg is. Bouw dus altijd speelruimte in met voldoende materiaal om uit te kiezen. Bij de verwachting dat er 15kg stenen nodig zal zijn is het slim om dan 20kg te bestellen. Meer keuze komt het eindresultaat namelijk altijd ten goede!
Iwagumi: Bij een Iwagumi layout is de main stone (Oyaishi) van grote invloed. De mooiste en grootste steen dient dus indrukkend te zijn! Bij een Iwagumi dient de tweede steen iets minder groot te zijn en een overeenkomstige uitstraling te hebben. De rest van de stenen accentueren de twee grote stenen en brengen de compositie in balans. Zorg echter altijd voor een oneven aantal stenen en voorkom symmetrie.
Hoeveel stenen er uiteindelijk nodig zijn, is sterk afhankelijk van het type layout. Enkele voorbeelden zijn hier te vinden om een inschatting te maken: Hardscape voorbeelden Let op: Sommige steensoorten geven kalk af aan het water. Hierdoor wordt de GH van het water beïnvloed. Dit hoeft geen problemen te geven, maar kan een uitdaging zijn voor mensen die geen grip hebben op de waterkwaliteit. Bij veel steenmassa van bijvoorbeeld Seiryu stenen, kan het zinvol zijn om een Osmoseapparaat ter beschikking te hebben.
Voorbereiding van een layout.
Ga alvorens het daadwerkelijke aquarium in te richten aan de slag in bak met zand. Of gebruik een doos van dezelfde afmetingen als het aquarium en probeer verschillende opstellingen. Leer om de stenen en het hout “te lezen”. Houdt bijvoorbeeld de belijning van de verschillende stenen in de gaten. Deze dienen evenwijdig aan elkaar te zijn en elkaar niet te kruisen. Zo kan een natuurlijke “flow” en dynamiek aan de voorstelling worden meegegeven. In de natuur worden stenen in het landschap uitgeslepen door o.a. waterstromen en zijn altijd in dezelfde richting gevormd. Beoordeel iedere steen op zijn beste aangezicht en let op het zwaartepunt. Het dikke gedeelte, de massa, licht altijd beneden; bergen zijn onderaan altijd breder en rollende steen landt nooit op zijn punt. Worden stenen verkeerd om gezet, dan oogt het altijd onnatuurlijk. Probeer meerdere opstellingen te maken. Zeker voor de beginnende aquascaper is het erg leerzaam om hiermee te oefenen. Experimenteer met wat wel of juist niet werkt, wees creatief en daag jezelf uit. Maak tussentijds foto’s, want op een foto ziet het er soms net anders uit. (Lees ook: De kunst van het aquarium inrichten). Is de gewenste layout opgebouwd in de oefenruimte? Dan kan met het echte werk worden begonnen.
Voorbereiden van de hardscape materialen.
De stenen kunnen van te voren worden afgespoeld, maar is niet noodzakelijk. Uitkoken is ook overbodig. Van het hout moet van te voren zeker worden gesteld dat het niet naar boven komt drijven na het verdere inrichten. Dat kan door middel van inwateren in een emmer of badkuip. Warm water helpt om het zinkproces te versnellen, uitkoken is weer niet aan te raden. Bij twijfel of het gaat drijven of niet, kan het hout worden verzwaard met stenen en tie-rips. Zodra de layout bekend is, en het hout is ingewaterd, kan ook eventueel mos op de gewenste plekken op het hout worden gebonden. Dat gaat nu gemakkelijker dan wanneer het straks in het aquarium ligt. (wel het mos vochtig houden door er vochtig keukenpapier omheen te wikkelen).
