Op een voorjaarsavond had ik een lezing over de natuurgetrouwe vijver gegeven. Na afloop kwam er iemand naar mij toe en vertelde me: “Ik woon op het platteland dicht bij u in de buurt. Achter ons huis op eigen terrein loopt een sloot van ongeveer 30 meter lengte, 5 meter breedte en ongeveer 1 meter diep. De laatste tijd is het water niet meer helder en tot mijn schrik,” zo ging hij verder, ” waren mijn goudvissen na het dooien van het ijs dood.” Ik vertelde hem het een en ander wat de oorzaak zou kunnen zijn van deze ellende en gaf hem advies, wat hij hieraan m.i. moest doen om een gezonde biotoop te creëren. Hoewel het niet mijn gewoonte is, besloot ik na aandringen van zijn kant, eens een kijkje bij hem te gaan nemen. Het was trouwens toch dicht bij mij in de buurt.
De sloot is gereed en voor een deel beplant.Na enige tijd op een mooie avond fietste ik dus naar hem toe en daar aangekomen, trof ik de volgende situatie aan: hij woont in een groot vrijstaand huis met een flink erf en een groot weiland erachter, waar hij enkele koeien houdt. Ook is een groot deel van het erf ingericht voor enkele pauwen en o.a. een aantal verschillende soorten kippen, waaronder krielkippen. Op zijn terrein ligt de sloot, die aan beide zijden is afgesloten. Haaks hierop loopt buiten zijn terrein langs de weg een andere sloot, die uiteindelijk in een groot waterrijk gebied uitkomt. Met behulp van een grote pomp wordt water uit deze sloot bijgevuld of afgevoerd.
Een groep gele iris en lisdodde geplant in bakken gemaakt van palen en golfplaten.Het water was op dat moment niet helder, onderwaterplanten kon ik niet ontdekken. Hij vertelde mij, dat hij in contact met een bedrijf was gekomen, dat had hem geadviseerd: ‘u moet riet in de sloot zetten, dan zal het water wel helder worden.’ Ik kon het niet nalaten tegen hem te zeggen: “Koop er dan ook een vergrootglas bij, want na enkele jaren moet je tussen het riet in je slootje wel naar water zoeken!” U begrijpt, dat dit uiteraard niet de oplossing was. Na enkele seizoenen zou de sloot totaal zijn dichtgegroeid. Hier en daar stonden bomen en in de loop van vele jaren was er door bladval, rottende planten e.d. een flinke laag blubber ontstaan. Onder deze blubberlaag bestond de grond uit zware klei en al was het heel veel werk, toch zou de beste oplossing zijn om eerst de hele sloot tot deze kleilaag te schonen. De man was zeer enthousiast en samen met zijn zoon heeft hij dat toen gedaan. Nu moest een oplossing worden gevonden om de sloot van verschillende moerasplanten te voorzien. Deze is aan de ene kant voorzien van een steile betonwand en aan de andere kant van een houten beschoeiing.
Detail met goudvissen, goudwinden en kleine koi.De waterstand kon wel tot 1,40 meter worden opgevoerd. Het was dus nodig om ondiepe delen te creëren voor de beplanting. Met behulp van palen en golfplaten werden delen afgeschermd, opgevuld met klei en de bovenste lagen werden voorzien van een laag rivierzand. Deze zg. ‘plantenbakken’ hadden verschillende diepten en afmetingen. Nu werden o.a. lisdodden, lissen, juncus en enige laagblijvende soorten geplant. Als onderwaterplanten werden hoornblad, waterpest en waterranonkel gebruikt. Met behulp van een pomp was water uit de hiervoor beschreven sloot gepompt. Uiteraard moesten er ook enkele waterlelies komen en deze werden in bakken gezet. De wortelstronken van waterlelies moeten na enkele jaren worden gekort, anders groeien ze als struiken boven het water uit. Men ziet dat nog veel in vijvers: ‘een bos bladeren en hier en daar schemert er een bloem doorheen.’ Als de wortelstronken zonder meer in de kleigrond waren gezet, dan zou het inkorten ervan in de toekomst wel een probleem worden.
Op een zaterdag zijn we samen naar een handelaar gereden en hebben daar een aantal goudwinden en enige rietvoorntjes gekocht. Later werden ook goudvisvariëteiten aangeschaft. Hoewel ik het had afgeraden, ontdekte ik nog niet zo lang geleden enkele kleine koi (‘u weet hoe dat gaat, van een kennis gekregen!’).
Overzicht van de sloot met aan het eind de dijk en de andere sloot langs de weg, waarmee water wordt bijgevuld of afgevoerd.De sloot gaat nu het zesde jaar in en is nog steeds biologisch prima en het water is helder. De eigenaar is wel consequent wat betreft het onderhoud. In de loop van het jaar worden onderwaterplanten uitgedund. Afgestorven blad wordt verwijderd en in het late najaar de moerasvegetatie afgesneden. De laatste jaren, zoals op de foto is te zien, heeft hij tegen bladval, maar vooral ook tegen de reigers hoog boven de hele sloot een overspanning gemaakt. Want u begrijpt wel, in een dergelijk waterrijk gebied zijn reigers geen zeldzaamheid. In de ondiepe delen zijn in het voorjaar salamanders en groene kikkers aanwezig.
Inmiddels heeft zich het visbestand behoorlijk uitgebreid en moet het zo langzamerhand worden uitgedund. Het is een prachtig gezicht in deze ruimte met helder water een school goudwinden voorbij te zien trekken. De eigenaar is nu wel blij met zijn sloot en hij geniet er inmiddels al jaren van.
