Goede filtering is een van de eerste vereisten voor een goed aquarium. Men vraagt mij vaak wat voor filtertype ik gebruik voor het ‘natuuraquarium’. Voor kleine bakken, van minder dan 40 cm lengte, gebruik ik een klein binnenfilter dat niet opvallend is bij het aanschouwen van het aquarium. Voor nog kleinere bakjes, van minder dan 20 cm, gebruik ik geen filter, maar ververs ik dagelijks een deel van het water. Voor normale bakken, van 60 cm of meer, gebruik ik een gesloten buitenfilter (potfilter). Dat heeft geen invloed op de CO2-verdeling in het water en neemt geen licht weg voor de planten, omdat het buiten de bak staat.
Als filtervulling voor een potfilter staan de aquarist vele soorten filtermateriaal ter beschikking, maar voor een beplant aquarium raad ik de volgende filtermaterialen aan:
- Actieve kool. Deze fungeert gewoonlijk als chemisch filter, omdat ze schadelijke stoffen zoals ammoniak absorbeert en later gaat ze ook functioneren als substraat voor filterbacteriën voor biologische filtering.
- Lavasteen, keramiek of puimsteen. Dit zijn poreuze materialen, ideaal voor de huisvesting van bacteriën. Er zijn ook vele soorten plastic of polypropyleen filtermaterialen, speciaal ontwikkeld voor de vermeerdering van aërobe bacteriën.
- Watten, gemaakt van natuurlijk materiaal, dienen om zweefvuil op te vangen. Als standaardfiltervulling beginnen wij gewoonlijk met onder in een laagje relatief losse lavasteentjes of keramische pijpjes uit te spreiden. Daarop komt een middenlaag van actieve kool of antraciet voor de chemische filtering en ten slotte dekken we dit af met een dun laagje watten.
Natuuraquarium
Afmetingen: 90 x 45 x 45 cm
Verlichting: 6 tl 32 watt, 10 uren/dag
Filter: Uitwendig potfilter
Planten: Bolbitis heudelotii, Anubias barteri var. nana, Fontinalis antipyretica (bronmos)
Vissen: Phenacogrammus interruptus (Congozalm), Otocinclus sp.
Ongewervelden: Caridina japonica (garnalen)
De moeilijkste periode in het onderhoud van een natuuraquarium komt een maand na het inrichten van de bak. De aquariumplanten, die gewoonlijk in de winkel gekocht worden, komen meestal uit emerse (bovenwater)cultuur en zij hebben wat tijd nodig om zich aan de omstandigheden onder water aan te passen. Deze aanpassing bestaat uit het vervangen van de oude bladeren, die in de lucht gevormd zijn, door nieuwe, die in staat zijn om te fotosynthetiseren onder water en daardoor de plant in het aquarium van CO2 kunnen voorzien. De afstervende oude bladeren verslijmen, vallen af, beginnen te rotten en produceren ammoniak. In het beginstadium na de inrichting zijn er weinig nitrificerende bacteriën die het ammoniak kunnen omzetten in minder schadelijk nitriet en vervolgens nitraat. Bovendien kan er nog een restant van chemische meststoffen aanwezig zijn in het substraat en oplossen in het water. Dit zijn de hoofdoorzaken voor het optreden van algen, door te voedselrijk water. Om dit moeilijke stadium te overbruggen, beveel ik het gebruik van een groot filter aan met actieve kool als filtermateriaal, dat snel de ammoniak en het nitraat zal absorberen.
De beste manier om de watereutrofiëring te voorkomen is door:
- vaak water te verversen;
- houtskool of actieve kool te gebruiken als filtermateriaal om die extra voedingsstoffen, die algen kunnen veroorzaken, uit het water te absorberen;
- geen vissen in de bak te zetten voordat de waterkwaliteit zich gestabiliseerd heeft, want vissenuitwerpselen zouden alleen nog maar meer ammoniak aan het aquariumwater toevoegen.
Het wankele ecosysteem in het aquarium functioneert met behulp van vele micro-organismen. Chemische filtering door middel van actieve kool heeft haar beperkingen en op de eerste plaats zullen wij moeten streven naar biologische filtering. Zonder het werk van deze nuttige micro-organismen te begrijpen kunt u geen ideale microflora laten ontstaan en toch is die een vitale component voor het natuuraquarium en iedere andere beplante bak.
Uw vragen en commentaren (in het Engels) zijn welkom. U kunt die sturen naar Aqua Design Amano in Japan. Het e-mail adres: nh3-ad@on.rim.or.jp
